کاسه یکی از مهمترین ظروفی است که در تمام آشپزخانه‌ها وجود دارد و در اکثر مواقع بر روی میز پذیرایی نیز دیده می‌شود. امروزه انواع کاسه در اندازه‌ها، جنس‌ها و طراحی‌های مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام برای استفاده‌های خاص مناسب هستند. اما در گذشته تنوع کاسه‌ها در این حد نبوده و مصارف محدودتری داشتند. بنابراین ما قصد داریم در این مطلب درباره تاریخچه استفاده کاسه، کاربردها و انواع آن بپردازیم. در ادامه همراه وبلاگ تی تی وود باشید.
کاسه نوعی ظرف است که معمولا به شکل گرد دیده می‌شود و برای تهیه، سرو یا مصرف غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. واژه «کاسه» در فارسی و عربی، ریشه اوستایی و سانسکریت دارد و از واژه «کاچه» به معنای شیشه، آبگینه، آینه، شیشه، لیوان و جام آمده است. این کلمه در زبان پهلوی نیز آمده و نشان می‌دهد که کاسه در ایران قبل از اسلام نیز رایج بوده است. شاید اعراب نام کاسه را از تاجران هندی یاد گرفته باشند.
داخل کاسه به طور مشخص، شبیه یک کلاهک کروی است که لبه‌ها و قسمت پایین آن یک منحنی بدون درز را تشکیل می‌دهند. این باعث می‌شود کاسه‌ها به ویژه برای نگهداری مایعات و مواد غذایی که حالت شل دارند، مناسب باشند. زیرا محتویات کاسه به طور طبیعی در مرکز آن توسط نیروی گرانش متمرکز می‌شوند. نمای بیرونی یک کاسه اغلب گرد است، اما می‌تواند به اشکال دیگری مثل مستطیل نیز دیده شود.
اندازه کاسه‌ها از کاسه‌های بسیار کوچک برای خوراکی‌هایی مثل ماست تا اندازه‌های بزرگ برای مصرف سالاد و سوپ، متغیر است. البته مقداری همپوشانی بین کاسه‌ها، فنجان‌ها و بشقاب‌ها وجود دارد. کاسه‌های بسیار کوچک که برای نوشیدن چای به کار می‌روند، اغلب فنجان نامیده می‌شوند. اما کاسه‌های بسیار بزرگ‌تر و برخی بشقاب‌هایی که حالت گرد و مرکزی عمیق دارند را کاسه می‌نامند.
در بسیاری از فرهنگ‌ها، کاسه رایج‌ترین نوع ظرفی است که برای سرو و خوردن غذا استفاده می‌شود. از لحاظ تاریخی، کاسه‌های کوچک برای سرو چای و نوشیدنی استفاده می‌شدند. اما در فرهنگ غربی، اکثرا بشقاب‌های گرد و فنجان‌ها به کار می‌روند.
کاربرد کاسه در زندگی انسان‌ها، پیشینه‌ای هزاران ساله دارد و به دوران نوسنگی بازمی‌گردد. بنابراین استفاده از کاسه تاریخچه‌ای بسیار طولانی دارد. کاسه‌های اولیه در چین، یونان باستان، کرت و در برخی از فرهنگ‌های بومی آمریکا یافت شده‌اند.
در سفالگری یونان باستان، کاسه‌های کوچک مختلفی برای غذا خوردن به کار می‌رفتند که با نام فیالِ (phiale) شناخته می‌شدند. کاسه فیال دارای یک فرورفتگی کوچک در وسط کاسه بود تا با انگشت آن را نگه دارید. البته برخی منابع نشان می‌دهند که از آنها برای نگهداری عطر و شراب استفاده می‌شد. در برخی از نمونه‌های مدیترانه‌ای که متعلق به عصر برنز هستند، تزئینات و طراحی‌های پیچیده‌تری دیده می‌شوند.
در هزاره چهارم قبل از میلاد، شواهدی وجود دارد که فرهنگ اوروک در بین النهرین باستان، کاسه‌های لبه‌دار با اندازه‌های استاندارد را به صورت انبوه تولید می‌کرد. علاوه بر این، در سفال چینی، بسیاری از کاسه‌ها و سایر ظروف با نقاشی استادانه وجود دارند که مربوط به دوره نوسنگی هستند. در سال 2009، قدیمی‌ترین کاسه‌ای که پیدا شد، 18000 سال قدمت داشت.
در بررسی کاسه‌هایی که در حین کاوش‌های باستان شناسی در آمریکای شمالی یافت شد، انسان‌شناسان نظرات مختلفی را درباره کاسه ارائه کردند. طبق نظر انسان شناسی به نام وینکاس استپونایتیس، قطر کاسه به ندرت کمتر از نصف ارتفاع آن می‌شود و کاسه‌های تاریخی را می‌توان بر اساس لبه و شکل آنها طبقه‌بندی کرد.
جالب است بدانید که از زمان قدیم کاسه‌ها نه فقط به عنوان ظرف یک نفره یا ظرف سرو استفاده می‌شدند، بلکه به عنوان یک ظرف اشتراکی نیز به کار می‌روند. زیرا در بسیاری از فرهنگ‌ها، غذا و نوشیدنی در یک کاسه یا فنجان اشتراکی سرو می‌شود.
برای مثال در زیمبابوه، غذای معروفی به اسم سادزا وجود دارد که به طور سنتی از داخل یک کاسه اشتراکی خورده می‌شود. شاید برخی از افراد در این کشور این سنت را حفظ نکنند، ولی هنوز هم خانواده‌های زیادی در مناطق روستایی، برای سرو این غذا از کاسه‌های اشتراکی استفاده می‌کنند. این غذا معمولا با دست راست و بدون کمک کارد و چنگال خورده می‌شود.
حتی در چین، وقتی یک کاسه اشتراکی وجود دارد، افراد نباید از چاپستیک مخصوص غذاخوری برای برداشتن غذا از کاسه‌ها استفاده کنند. در واقع آنها باید با دست، غذای مورد نظرشان را از ظروف بردارند.
با اینکه در زمان قدیم کاسه‌های معمولا از برخی فلزات و چوب ساخت می‌شدند، اما امروزه مواد مختلفی در ساخت انواع کاسه مورد استفاده قرار می‌گیرند که می‌توان به کاسه‌های چوبی، چینی، فلزی، سرامیک، کریستال، ملامین، آرکوپال، پیرکس و سفالی اشاره کرد. البته برخی از این کاسه‌ها مثل کاسه سفالی بیشتر جنبه تزئینی دارد و دیگر مثل قدیم خیلی برای غذا خوردن مصرف نمی‌شوند.
هنگام ریختن غذا در این کاسه‌ها، باید مراقب مواد تشکیل دهنده آنها باشید. زیرا برخی از این مواد ممکن است برای بدن مضر باشند. به گفته برخی کارشناسان، استفاده از ظروف سرامیکی و سفالی با رنگ آبی به دلیل وجود ترکیبات سرب، احتمال مسمومیت غذایی را در پی دارد. کاسه‌های آلومینیومی نیز می‌توانند باعث یبوست، اختلالات گوارشی، پوکی استخوان، آلزایمر، غش و کم خونی شوند.
بنابراین پیشنهاد می‌شود همیشه غذاهای خود را در این مدل کاسه‌ها میل نکنید تا دچار این مشکلات نشوید. در عوض، کاسه‌های چینی، آرکوپال و استیل توسط اکثر متخصصان به عنوان بهترین انواع کاسه‌ها شناخته می‌شوند که ضرر خاصی برای بدن ندارند. ما پیش‌تر درباره بی ضرر بودن ضروف چینی صحبت کرده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم جهت کسب اطلاعات بیشتر این مطلب را مطالعه کنید.
همانطور که مطالعه کردید، در گذشته کاسه‌ها معمولا برای خودن غذاها و نوشیدنی به کار می‌رفتند. اما امروزه انواع کاسه در سایز و جنس‌های مختلف تولید می‌شوند که هر کدام کابرد خاصی دارند. برخی از این کاسه‌ها عبارت‌اند از:
وقتی صحبت از کاسه و پیاله می‌شود، برخی این دو را یکسان در نظر می‌گیرند. ولی در واقع تفاوت‌هایی دارند که به بررسی آنها می‌پردازیم. شاید بزرگترین تفاوت بین کاسه و پیاله، اندازه آنها باشد. پیاله از نظر اندازه کوچک‌تر از کاسه است و برای نگهداری و سرو ماست، ترشی، زیتون و … استفاده می‌شود. استفاده از پیاله برای سوپ یا آش، به دلیل کوچک بودن خیلی مرسوم نیست.
در برخی از موارد می‌توان از این دو به جای یکدیگر استفاده کرد. مثلا برای زمان‌هایی که قصد دارید یک کاسه سوپ یا خورشت یک نفره بسیار کوچک داشته باشید، می‌توانید از پیاله استفاده کنید. امروزه پیاله‌ها به دلیل اندازه کوچک خود، تنوع ساخت بسیار بالایی دارند و در رنگ‌ها و طراحی‌های مختلفی ساخته می‌شوند.
از این‌رو، گاهی از تنوع آنها صرفا جهت زیبا کردن سفره و میز پذیرایی استفاده می‌کنند. همچنین این روزها از ظروف چوبی نیز در پذیرایی کردن استفاده‌های زیادی می‌شود که پیشنهاد می‌کنیم جهت اطلاع از مزایا و معایب ظروف چوبی، این مطلب را در وبلاگ ما مطالعه کنید.
سخن آخر
ما در این مطلب درباره کاسه و تاریخچه استفاده از آن صحبت کردیم. با وجود تنوع بسیار زیاد کاسه و پیاله، شما می‌توانید آنها را در مهمانی‌های مختلف یا به عنوان ظرف معمولی در سفره‌ی خود و تزئینات منزل استفاده کنید. کافیست سری به فروشگاه‌های آنلاین و حضوری بزنید و با بررسی انواع مختلف آنها، طرح و رنگ مورد نظرتان را تهیه کنید. ما در تی تی وود انواع کاسه چوبی برای سرو غذا و تزئینات را با قیمت مناسب ارائه می‌کنیم. کافیست وارد سایت ما شوید و بهترین کاسه‌ها را با کیفیت عالی، آنلاین سفارش دهید.
