استفاده از چوب و هنر هایی که برای ساخت چوب و محصولات چوبی به کار می روند بسیار متنوع هستند. محصولات چوبی که با دستان پر هنر ایرانی تولید می شوند زیبا و ماندگار می باشند. چوب آن دسته از عنصر های طبیعی است که در ایران طرفداران زیادی دارد. استفاده از محصولات چوبی زیبا و کاربردی در خانه و محیط های مختلف به چشم می خورد. که نشان دهنده اصالت و فرهنگ مردم و سنت دیرینه استفاده از چوب در ایران است. در ادامه این مقاله به یکی از بهترین این هنر ها یعنی هنر منبت کاری اشاره و تعریفی از آن را ارائه خواهیم داد.
منبت کاری یکی از هنر های دستی ایران است. که جزو صنایع دستی محبوب در میان ایرانی ها می باشد. این هنر پر زحمت توسط انسان های تلاش گر با ظرافتی مثال زدنی تولید و ساخته می شوند. هنر منبت کاری بر روی چوب انجام می شود. که با کنده کاری با ابزار های مناسب بر روی چوب طرحی دلنشین را حکاکی و منبت کاری می کنند. هنر منبت کاری بر روی انواع چوب انجام می شود اما بهترین چوب برای منبت کاری در میان هنرمندان این صنعت چوب گردو می باشد. زیرا دوام و مقاومت بالایی دارد.
هنر منبت کاری یک هنری همراه با ظرافت بسیار است. این هنر نیازمند ابزاری حرفه ای است که از گذشته تا کنون تغییر و تحولاتی در ابزار داشته و به ظرافت بیشتر این هنر کمک رسانده است.
مغار: یکی از مهم ترین ابزارها در هنر منبت کاری ابزار مغار است. این ابزار از چهار نوع مختلف مغار تشکیل شده است که شامل مغار تخت، مغار نیم باز، مغار گلویی و مغار شفره می باشد.
اسکنه: اسکنه ابزاری است که برای ایجاد شیار ها و برش هایی بدون نقص در چوب استفاده می شود. استفاده از این ابزار نیازمند دقت و تسلط در کار است.
چکش: این وسیله حیاتی برای ضربه زدن به سایر ابزار منبت کاری استفاده می شود. که نیازمند حرفه ای بودن فرد است. دقت در فشار برای ضربه مهم ترین رکن در استفاده این ابزار حیاتی می باشد.
سوهان: یکی از ابزار های مورد استفاده برای صیقل دادن چوب است. که سطح چوب را صاف و صیقلی می کند. و چوب را برای انجام دیگر ظرافت کاری ها برای منبت آماده می کند.
چاقو: بیشتر برای از بین بردن ایرادات کوچک در سطح چوب مورد استفاده قرار می گیرد. و کار سوهان را در ابعاد کوچک تر و پر ظرافت تری انجام می دهد.
ابزار های برقی: ابزار های برقی شامل عمود بر، دریل، سنگ چرخ برقی و … است. که در هنر منبت کاری برای محصولات چوبی بزرگ و کوچی کاربرد دارند. و باعث سهولت در روند کاری می شوند.
جعبه ابزار: تمیزی و مرتب بودن در هنگام کار یکی از واجبات است. که کار را با حوصله و دقتی کامل انجام دهند. تمامی ابزار ها را می توانند با توجه به اندازه و سایز دسته بندی کردی و در این جعبه ابزار ها در ترتیبی درست قرار دهند.
منبت کاری چوب و هنر معرق کاری با هم تفاوت زیادی دارند اما گاها توسط افراد اشتباه گرفته می شود. منبت کاری هنری ظریف است که بر روی انواع چوب و کنده با استفاده از ابزار های کنده کاری طرحی را بر روی چوب حکاکی می کنند. اما هنر معرق کاری با این هنر کاملا تفاوت دارد. در هنر معرق کاری چوب را به قطعاتی تبدیل می کنند و این قطعات را برای جنبه تزئینی به هم دیگر متصل می کنند. چوب های برش خورده در این هنر مسطح هستند.
خود چوب محصولی زیبا است و محصولاتی که از آن ساخته می شوند زیباتر، هنر منبت کاری به چوب روح می بخشد. محصولات زیبایی که هنر منبت کاری روی آنها انجام می شود زیاد هستند.
مانند:
تاج چوب: تاج چوب برای انواع کاد های دیواری کاربرد دارد که با گچ بر روی دیوار کادر هایی ایجاد میکنند و از تاج چوب که با هنر منبت عجین شده است آن را تزئین می کنند.
عصا: خیلی ها که دوست دارند در مرکز توجه و دید قرار بگیرند از عصا های منبت کاری شده استفاده می کنند.
آینه و کنسول: آینه و کنسول منبت کاری شده از زیبا ترین محصولات چوبی است که این هنر را به زیبایی به رخ می کشد. و طرفداران خاص خود را دارد.
تابلو: تابلو های دیواری از این قضیه مستثنی نیستند. هنر منبت به تمامی وسایل چوبی نفوذ کرده است. و باعث ایجاد و خلق آثاری زیبا و هنری شده است.
جعبه: جعبه های چوبی که منبت کاری شده اند در سایز های مختلف تولید می شوند. این جعبه ها بیشتر برای لوازم و جواهرات مورد استفاده قرار می گیرند.
مبلمان: مبلمان چوبی همراه با منبت کاری بسیار زیبا هستن و تمامی کسانی که تجملات را در خانه می پسندند حتما از مبلمان منبت کاری شده در دکوراسیون خود استفاده می کنند.
جلو مبلی: به طور قطع زمانی که دکوراسیون منزل و مبلمان شما منبت کاری است، حتما از میز جلومبلی منبت کاری شده برای کامل کردن مجمعه و دکور خود استفاده می کنید. که گزینه ای ایده آل برای آن ها است.
ظروف آشپزخانه: از دیگر محصولات منبت کاری شده ظروف آشپزخانه ها هستند. این ظروف با ظاهری زیبا و چشم نواز در دکور آشپزخانه بسیار تاثیر گذار هستند.
دکوری: دکوری های ساخته شده از چوب همراه با هنر منبت آنها را از مد نمی اندازد. همیشه مورد استفاده خواهند بود و زیبایی خود را تا سال ها حفظ خواهند کرد.
جعبه دستمال کاغذی: هنر ظریف منبت کاری زیبا سازی وسایل پرکاربردی را مانند جعبه دستمال کاغذی فراموش نکرده است. این جعبه منبت کاری شده ظاهری در خور توجه در هنگام مهمانی های دوستانه و خانوادگی است.
گلدان: گلدان های رومیزی یکی از صنایع دستی منحصر به فرد در زمینه هنر منبت کاری است که زیبایی میز را دوچندان می کند.
دوام و ماندگاری محصولات چوبی زبانزد است. طرح های حکاکی شده با استفاده از هنر ظرافت کاری منبت بر روی آنها دوامی در زیبایی آنها هم دارد. محصولات منبت در حوصه صنایع ساختمانی برای انواع راه پله ها و سر ستون ها هم مورد استفاده قرار می گیرد. چوب محصولی است که با توجه به مد پیشرفت نمی کند بلکه طرح و ظرافت به کار رفته در آن پیشرفت میکند که باعث زیبایی این هنر است. شما عزیزان می توانید باتوجه به سلیقه و علاقه خود از محصولات منبت کاری شده تهیه کنید و لذت ببرید.
امیدواریم که در این مقاله شما عزیزان را با هنر منبت کاری آشنا کرده باشیم و مفید واقع شده باشد.
